Elbette her mesleğin kendi içinde ciddi zorlukları mevcuttur. Ancak bazı ağır meslekleri icra edenlerin sahip olduğu haklar, diğerlerine göre daha fazladır.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile belirlenen ‘İtibari Hizmet Süresi’ kapsamında olan haklar gereği bazı meslekler daha erken emeklilik için fırsat veriyor.
Fiili hizmet süresi zammı ile erken emeklilik mümkün. Öyle ki, bazı mesleklerde çalışanlar 45 yaşında bile emekli olabilir. Peki nedir bu fiili emeklilik zammı, nasıl uygulanır, vatandaşlar nasıl faydalanabilir. İşte cevapları…
Halk arasında yıpranma hakkı olarak da bilinen fiili hizmet süresi zammı ile ağır ve yıpratıcı işlerde çalışanlara erken emeklilik hakkı tanınıyor. Her 360 günlük çalışma karşılığında ilave gün veriliyor. İlave hizmet süresi en fazla 5 yıl veriliyor ve verilen bu ilave sürenin en fazla 3 yıla kadar olmak üzere yarısı emeklilik için tabi olunan yaştan indiriliyor. Bu süreler için emekli ikramiyesi de ödeniyor. Yer altı işlerinde çalışanlar için süre sınırlaması uygulanmıyor. Türk Silahlı Kuvvetler ve Emniyet Genel Müdürlü personeli için 8 yıla kadar fiili hizmet süresi zammı verilebiliyor.
Kimler erken emekli olabiliyor?
4/A statüsünde yani işçi statüsünde çalışanlar ile 4/C, memur statüsünde çalışanlar yararlanabilir. Yıpranma hakkından yararlanarak erken emekliliğe hak kazanacak meslekler listesini SGK yayımlıyor. Bu kapsamda 45 meslek kolunda çalışanlar erken emekli olabiliyor. Bu mesleklerin arasında; yeraltı maden işlerinde, demir-çelik fabrikalarında, asit üretimi yapan yerlerde, Türk Silahlı Kuvvetlerinde, Sahil Güvenlik Komutanlığında, emniyette, MİT’te, ceza infaz kurumlarında, basın yayın mesleğinde, su altında, çimento fabrikalarında, termik santrallerde, sağlık alanında, cam işlerinde çalışanlar yer alıyor.
Hesaplama yöntemi ne?
Meslek kollarına göre ilave eklenecek süre 60 gün ila 180 gün arasında değişiyor. Mesela yer altında çalışanlar için eklenecek süre her yıl için 180 gün. TSK personeli için her yıl 90 gün ekleniyor. Kurşun, arsenik, cam işlerinde çalışanlar için süre 60 gün. Basın kartı yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle fiilen çalışanlar için süre 90 gün. Emniyet ve polis mesleğinde, MİT’te çalışanlar için eklenecek süre 90 gün. Örneğin, cıva üretiminde çalışan bir işçinin fiili hizmet zammı 90 gün; bu işte 12 ay çalışıldığında 15 ay çalışmış sayılıyor ve hem prim gün sayısı artıyor hem de erken emekli olma imkanı elde ediliyor. Bir başka anlatımla, normal şartlarda 360 gün çalışılması gerekirken, cıva üretiminde çalışanlar bir yıl içinde 450 gün çalışmış sayılıyor. Madenlerde çalışanlar için bu süre daha fazla 180 gün, yani 6 ay. Yeraltı madenlerinde çalışan bir işçi 360 gün çalıştığında fiili hizmet süresi zammı uygulandığında 540 gün çalışmış sayılıyor bu da emekliliğe ciddi katkı sağlıyor."
Maaşa etkisi var mı?
Hizmet süresi artacağından yaşlılık aylığı da artar, daha yüksek emekli aylığı alırsınız. Ayrıca, Fiili hizmet süresi zammı ile hem yaş haddinden indiriliyor hem de sigortalılık süresine ekleniyor. Bunun yanı sıra, Hafta tatili, yıllık izin, sağlık izni, resmi tatil gibi çalışmadan geçirilen süreler fiili hizmet süresi zammına dahil edilmiyor.
