Antalya Ticaret Borsası (ATB) aralık ayı olağan meclis toplantısı Antalya Ticaret Borsası binasında bulunan toplantı salonunda yapıldı. Toplantıda ATB’nin 2023 yılı mali rakamları değerlendirilirken 2024 yılı bütçesi de 40 milyon lira olarak belirlendi. Yine toplantıda 2024 yılındaki kayıt ve tescil ücretleri de açıklandı.
Toplantıda kürsüye gelen Antalya Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır şehit olan askerlerimiz çin ulusa başsağlığı dilerken: ‘Pençe-Kilit Harekâtı bölgesinde soysuz teröristlerin saldırısında şehit olan 12 kahraman askerimize Allah’tan rahmet, milletimize ve acılı ailelerine sabırlar, yaralı askerlerimize acil şifalar diliyorum’ ifadelerini kullanarak sözlerine başladı.
2023 yılı iç açmadı
Toplantıda 2023 yılının açıklanan verilerini değerlendiren Ali Çandır: ‘Çeyrek dönemler halinde açıklanan 9 aylık büyüme rakamları, nispi olarak 2022 yılından daha yavaş bir büyüme rotasına girdiğimizi göstermektedir. Yaşanan gelişmelere baktığımızda daha düşük bir son çeyrek büyümesi olasıdır. Burada dikkat çeken konulardan biri sektörlerin büyümeye katkılarıdır. 26 yıllık ortalaması %5 olan vergi büyümesi yaklaşık 3 kat yükselerek 9 ayda %14,5 yükselmiştir. Diğer taraftan 26 yıllık ortalaması %5,4 olan hizmet sektörünün büyümesi 9 ayda %7,7’nin üzerinde gerçekleşmiştir. Ancak çeyrek dönemler itibariyle %12,1’den %6,8’e ve 3. çeyrekte de %4,3’e gerileyen bir büyüme trendi dolayısıyla son çeyrek için %5 civarında bir büyüme beklemekteyiz. Yılsonu itibariyle de ortalamaya yakın bir büyüme tahminimiz bulunmaktadır. Tarım sektörümüz 2023 yılı 9 ayında %-0.7 küçülmüştür. 26 yıllık ortalama olan %2’lik büyümeye göre aşırı kötü bir performans göstermiş durumdayız. Diğer taraftan 2020 yılı tarımsal milli gelirin de reel olarak %-1.5 gerisindeyiz. Ülkemiz geneli için tarım sektörü 2023 yılı 9 ayı bu rakamlarla geçerken yaşadıklarımız ve tahminlerimizle Antalya’mız için diyebiliriz ki ülke ortalaması civarında bir performansa sahibiz. Yani yılı büyük ihtimalle sıfır büyümeye yakın tamamlayacağız’’ dedi
Yapısal sorunlar büyümeyi engelledi
‘Tarım sektörümüzün 2021 yılından bu yana sürekli olarak küçülme ya da düşük büyüme sarmalına girdiğini söyleyebiliriz’ diyen Antalya Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır: ’Antalya’nın tarım performansı ise ülke ortalamasının bir miktar üzerinde seyretmiştir. Ancak genel ekonomiden kopuk bir şekilde düşük kalması, yapısal ve cari sorunlarımızın çözülememesinden kaynaklanmaktadır. Bu sorunların giderilmesine yönelik çözüm önerilerimizi ve taleplerimizi 2024 yılında da her ortamda sözlü ve yazılı olarak ifade etmeye devam edeceğiz’’ ifadelerini kullandı.
Sorunları sıraladı
Antalya’nın 2023 yılındaki tarım performansını 2022 yılı ile kıyaslayarak bir değerlendirmede bulunan Ali Çandır: ‘’Kentimiz tarımsal üretim ve ticareti ile ilgili olarak 2023 yılı, 2022 yılına göre; Zeytin haricinde diğer ürünlerde rekoltenin yüksek olduğu, iklim değişikliğinin etkisinin arttığı, hastalık ve zararlı popülasyonun yükseldiği ve kalitenin düştüğü, Üretimde kullanılan tohum, enerji, gübre, zirai ilaç, veteriner hizmetleri, yem gibi girdi kalemlerinde ise ciddi artışların yaşandığı, Tarımsal üretim ve ticarette çalışacak işçi bulmanın her geçen gün zorlaştığı, Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimleri öncesi piyasanın durağanlaştığı, seçimler sonrasında ise finansmana erişimin zorlaştığı ve maliyetinin arttığı, İhracatta; vize probleminin arttığı, döviz kurunun maliyetlerle karşılaştırıldığında düşük kaldığı, domates ve zeytinyağında kısıtlamaların görüldüğü, rekabetin yükseldiği, Bulgaristan’dan geçişlerde yaşanan sorunların devam ettiği, İç piyasada artan et fiyatlarına ithalatla çözüm aradığımız, bir yıl olmuştur. Yaşadığımız olumsuzluklara karşın; turizm sezonunun pozitif seyretmesinin tarım ve gıda sektörüne olumlu etkisi görülmüştür’’ dedi.
Asgari ücret desteği devam etmeli
Devam eden asgari ücret görüşmeleri kapsamında yeni asgari ücreti değerlendiren Başkan Çandır: ‘’ Asgari ücret görüşmeleri devam etmektedir. Öncelikle belirtmek isterim ki iş barışının sürdürülmesinde önemli bir yere sahip olan asgari ücret konusunun çalışanlar ve işverenler için dengeli bir seviyede belirlenmesi gerekir. Bu konuda kamu politikalarının hayati bir önemi bulunmaktadır. Yani bir taraftan gelir vergisi dilimlerinin gerçekçi düzenlemesi ile diğer taraftan da asgari ücret desteği ile işveren maliyetinin gerçekçi düzeyde tutulması konuları, kamu politikaları ile belirlenir. Eğer doğru ve gerçekçi politikalar üretilirse iş barışının sürdürülebilirliği sağlanır. Bu arada belirtmek isterim ki asgari ücret konusu, işveren taraf için hiçbir zaman asgari ücretten ibaret bir konu olmamıştır. Çünkü diğer ücretleri ve toplam maliyetleri doğrudan etkileyici unsur olmaktadır. 2016 yılında brüt asgari ücretin %6’sı düzeyinde olan asgari ücret desteğinin oranı, önümüzdeki dönemde de korunmalıdır. Ancak tarım sektörünün stratejik yapısı dikkate alındığında bu oran, kayıtlılığı artırmada yetersiz kalmaktadır. Eğer tarım sektörünün mali gücüne uygun bir prim ödeme sistemi sağlanırsa hem kamunun toplam faydası artacak hem de sektörde kayıtlılık oranı artacaktır’’ diye konuştu.
Yeni yılda odak sürdürülebilirlik
Antalya Ticaret Borsası Başkanı Ali Çandır: ‘’2021 yılından itibaren sürdürülebilirliğe odaklandık. Yaptığımız ve yapacağımız her işte bu bağı ön planda tutmaktayız. Son üç yılda, küresel olarak ve daha belirgin bir biçimde tüm dünyayı etkileyen iklim değişikliği konusuna ve yeşil mutabakat kapsamlı faaliyetlere öncelik verdik. Bu çerçevede tarımsal ticaret, su yönetimi, teknoloji kullanımı ve karbon ayak izi gibi konularda paneller düzenledik. Bu etkinliklerle, sürdürülebilirlik prensiplerini sektörümüzde daha geniş bir şekilde benimsemeyi hedefliyoruz. Bilinmelidir ki, Antalya olarak iklim değişikliği ve sürdürülebilirlik konularında yaşadığımız zorlukları anlamak ve çözümler üretmek zorundayız’’ dedi.
Yeni bütçe 40 milyon lira
Başkan Ali Çandır son olarak borsa işlem hacminin yeni yılda 17 milyar lira olduğunu söyleyerek: ‘Denk bütçe esasına göre hazırladığımız 2024 yılı bütçemizi ise gerçekleşen bütçemize göre yüzde 60’lık artışla 40 Milyon TL olarak öngörmekteyiz. Bütçemizin üyelerimize ve sektörümüze hayırlı olmasını diliyorum’’ diyerek sözlerini sonlandırdı.
Selim Çelik