Ülkenin en büyük gelir kaynaklarından olan ihracat kaleminin Antalya Burdur ve Isparta ayağı olan Batı Akdeniz ihracatı Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği Başkanı Ümit Mırza Çavuşoğlu tarafından değerlendirildi. Başkan Çavuşoğlu ihracattaki en büyük payın yaş meyve sebzede olduğunu söylerken enflasyon, faiz ve döviz kurlarının kendilerini çok zorladığını söyledi.
‘255 milyar doların üzerinde ihracat gerçekleştirdik ülke olarak’ diyen Ümit Mirza Çavuşoğlu: ‘‘Bu da binde 6’lık artış anlamına geliyor. Bölge olarak ise 10 bin üyenin üzerindeki kapasitemiz ile 2 milyar 670 milyon dolarlık bir ihracat gerçekleştirmiş durumdayız. Yüzde 4.4 artış oranı bizler için sevindirici oldu. Ülkenin ortalamasının üzerinde bir artışımız olduğu anlamına geliyor. Ülke artışına oranla 7 kat artışımız oldu. Bu bizi mutlu etti. Ancak bunlar bizim için çok da yeterli rakamlar değil’’ ifadelerini kullandı.
Yaş meyve-sebze ilk sırada
İhracatta en fazla payın yaş meyve-sebzede olduğuna dikkat çeken Çavuşoğlu: ‘Yaş meyve sebze birinci sırada. İkinci sırada maden ve metaller üçüncü sırada ağaç ve orman ürünler, dördüncü sırada ise kimyevi maddeler var. Beşte de demir ve demir dışı ürünler olarak sıralandı. Gördüğünüz gibi bölgemize en büyük katkıyı yaş meyve sebze yaptı. Yaş meyve sebzede ciddi bir rekor olan 850 milyon dolar ile seneyi kapattık. Kısa vadede de 1 milyar dolara çıkmak istiyoruz. Yaş meyve sebzede Türkiye’nin yaptığı toplam ihracatın yüzde 25’ini gerçekleştirdik. Bu bizler için önemli bir gurur kaynağı’’ dedi.
20203 parlak bir yıl olmadı
Çavuşoğlu: ‘‘İhracatımız sürekli artan bir ivmeyle devam edeceğine inanıyoruz. Bu kadar olumsuz şartlara rağmen, birçok ülkede çok büyük problemler yaşanmasına rağmen ihracatçılarımız gecelerini gündüzlerine katarak durmaksızın çalışıp bu rakamları ortaya koyan ihracatçılara müteşekkiriz. Çok daha yüksek rakamlar hedeflerdik ancak şu 3-4 yıllık süreçte yaşadıklarımız gerçekten çok zorlu şartlardı. Pandemi, Rusya-Ukrayna savaşı, 11 ay önce gerçekleşen deprem ve devam eden savaşlar bizi bu rakamlarda kalmaya zorladı. 2023 yılı ekonomik açıdan çok olumlu bir yıl olmadı. Bundan sonra neler olacağını düşünüp konuşmak gerekiyor’’ dedi.
Döviz kuru bizi engelledi
BAİB başkanı Çavuşoğlu: ‘‘İhracatın ne kadar önemli olduğu hep konuşulur. Ancak ihracat iç piyasadan bağımsız bir olgu gibi algılanıyor. Bu kesinlikle yanlış. Bizler de iç piyasadaki olumsuzluklardan çok ciddi şekilde etkileniyoruz. Bunu unutmamak gerekiyor. Bizim en büyük sıkıntımız döviz kurları. Döviz kurları anlamında rekabet edebilir düzeyde değiliz. Bu anlamda birçok sektörde sıkıntı yaşıyoruz. Ciddi bir sorunumuz var bu noktada’’ ifadelerini kullandı.
Faizin yüzde 50’lere çıkacağı konuşuluyor
Çavuşoğlu faizinde ihracatı vuran bir problem olduğunu ifade ederek: ‘‘İkinci olarak karşımıza faiz çıkmakta. Senenin başında büyün bankalar kredileri verilmeyecek düzeyde tutuyorlardı. Özellikle son 5-6 aydır faizlerin artması ve bankaların kredileri açmasıyla kredilere ulaşılabilir oldu ancak bu kez de maliyetlerin altından kalkılamaz oldu. Merkez bankası faizi yüzde 42 ama serbest piyasada bu oran çok daha yüksek seyrediyor. Önümüzdeki günlerde de bir miktar faiz artışları beklenmekte. Bence merkez bankası ve piyasa faizlerinin bu noktalarda kalması daha makul olacaktır. Bu noktalar da pek kabul edilebilir değil ama en azından burada kalmalı. Yüzde 50’lere çıkabileceği konuşuluyor. Bu seviye bankalarda yüzde 70’e kadar faiz anlamına geliyor. Bu da kaldırılabilecek bir seviye değil’’ dedi.
Faiz indirimleri olacak
‘Bu faiz artışlarının bir diğer kötü yanı da istihdam sorunu olacak’ diyen Çavuşoğlu Her ne kadar eleman bulamamaktan dert yansak da bu maliyetler ve faizler istihdama yansıyacak gibi duruyor. Bu durumda birçok firmanın küçülmeye gittiğini görüyoruz ve hissediyoruz. Bunun bir an önce tedbirlerinin alınması lazım. Yılın yedinci sekizinci ayları gibi dünyada faiz indirmeleri olacak. Biz de buna müteakip kasım aralık aylarında faizleri dizginleyebiliriz bu da ekonomiye olumlu anlamda yansıyacaktır. Yani kasım aralık gibi ekonominin daha makul rakamlarla bizi muhatap kılacağına inanıyorum’’ diye konuştu.
Enflasyon çok daha yüksek
‘Enflasyon da büyük bir sıkıntı’ diyen Ümit Mirza Çavuşoğlu: ‘‘Yüzde 65 enflasyonun olduğu bir ortamda ‘yüzde 42’yi değerlendirmek’ de sorun. Bu arada ‘yüzde 65 gerçekten yüzde 65 mi?’ bunu da bir sormak lazım. Hissedilen enflasyon aynı Antalya’nın hava durumu gibi. Yüzde 65 deniliyor ama hissedilen çok daha yüksek. Tabi bu faiz enflasyon sarmalının içinde yılın ilk günlerinde zamlar da oldu. Biz bu şekilde arz konusunda çok ciddi maliyet sıkıntısı yaşıyoruz. Bu maliyetleri ürünlere yansıttığımızda yurt dışı ile olan rekabet sıfıra iniyor’’ diye konuştu.
İsrail’e ihracat yapılıyor
İsrail’e ihracat yapıldığını ifade eden Çavuşoğlu: ‘‘İsrail konusunda yıllardır devam eden süreçte olan durum gerçekleşiyor. Artan bir durum yok. Zaten bizim bölge İsrail’e çok ihracat yapan bir bölge değil. Mesela Mersin bölgesinde daha çok ihracat yapan bir bölge. Ama onlarda çok artış yok. Biraz aklı selim olmaya davet ediyorum. İhracat anlamında çok duygularımızla değil de mantığımızla hareket edersek ayakta kalabiliriz diye düşünüyorum’’ dedi.
Yeni yıl hedefi eldekini korumak
Yeni yılın da ekonomik olarak zorlu geçeceğini bildiklerini ifade eden Çavuşoğlu sözleri şu şekilde sonlandırdı: ‘‘Önümüzdeki yıl hedefi mevcut rakamları korumak olduğunu dile getirmiştik Ki bunun büyük başarı olacağını söylemiştik. 2024’de de bu rakamları gerçekleştirmek başarı olarak görülecektir. Minimum olarak bu rakamlarda kalmak bizim 2024 hedefimiz olarak görülüyor’’
Selim Çelik