Artan nüfus, enflasyondan kurtulmak için en ulaşılabilir yatırım argümanı, çevre coğrafyada çıkan savaşlar ve buna bağlı göç alan Antalya, pandemideki izole yaşama ve ulaşım ihtiyacı… Bunlar Antalya trafiğinin içinden çıkılmaz bir hale gedmesinin sebepleri olarak görülüyor. Ancak bu sebeplerin ortaya çıkardığı sorunun çözümü uzun süredir bulunamadı. Antalyalılar sabah saatlerinde evlerinde işlerine gitmek için, akşam ise işlerinden evlerine geri dönmek için yola çıkmaya korkar oldular. Üstelik bu korku sadece sabah ve akşam saatlerinde değil günün her saati şehir içinde yolculuk yapmak isteyen herkesin derdi olmuş durumda.
Bu derdi çözmek isteyen yetkililer akıllı kavşaklar ve dijital sistemler ile bir nebze olsun trafiği rahatlatmak için hamlede bulundular. Ancak Akdeniz Üniversitesi Öğretim Üyesi Doktor Yalçın Albayrak akıllı kavşakların tek başlarına şehir trafiğini rahatlatmakta yetersiz olduğunu, bunun komplike bir sisteme kavuşmadan şehir içinde trafikte bekleme süresinin değişmeyeceğini vurguladı.
Akıllı kavşak ne işe yarar?
‘Akıllı trafik sistemi nedir kente nasıl değer katıyor’ konusunu değerlendiren Doktor Yalçın Albayrak: ‘‘Akıllı kavşak demek kamera sistemleri ve sensörler ile trafik akışını optimize etmek ve güvenliği sağlamak için kullanılan sistemler olarak özetlenebilir. Eğer kavşakta belli bir yoğunluk yoksa bunlar yapay zeka ile faz atlaması sağlayarak ışığın rengini değiştirdiler. Bunun yanında acil durumlar için tepki veririler. Ambulans itfaiye gibi araçların geçiş önceliğini ayarlarlar. Bunların yanında belki de hepsinden önemlisi veri toplarlar. Araçların ne kadar büyük araç, ne kadarı otomobil, hangi saatlerde yoğunluk var, gibi soruları cevaplayarak değerleri verileri sağlar. Trafikte sahadan veri almanın oldukça önemli olduğunu biliyoruz bu yüzden akıllı trafik sistemleri oldukça faydalı olduğunu söyleyebiliriz’’ dedi
Nasıl çalışıyor?
Çalışma prensibi ile merak edilenleri de cevaplayan Doktor Yalçın Albayrak: ‘‘18 metre yüksekliğe konulan bir kamera ile kavşağın dört tarafı takip edilebiliyor. Bu kamera ile araç sayısı, araç geçiş hızı, koridor uzunluğu , o koridordaki kuyruk uzunluğu verileri anlık olarak merkeze aktarılabiliyor. Mesela bu kavşaklarda kameraların kadrajına otobüs veya tırlar girdiğinde sistem o büyük aracın olduğu yöne öncelik veriyor. Çünkü büyük araçlar yavaş hareket etmesinden ve yer kaplamasından dolayı trafiği binek araçlara göre daha çok etkileyebiliyor. Bu hareket ile akışı hızlandırabiliyoruz’’ ifadelerini kullandı.
Bağlantılı olmak zorundalar
‘Akıllı kavşak sistemlerinin eksikliği birbiriyle bağlantılı olmaması’ diyen Akdeniz Üniversitesi Devreler Ve Sistemler Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doktor Yalçın Albayrak: ‘Aynı hat üzerinde yer alan kavşaklardaki sistemler birbirleriyle iletişim halinde değil. Yani bir önceki kavşaktaki geçiş hızı bir sonraki kavşakta beklemeyle sıfıra inebiliyor. Akıllı kavşak sayesinde hızlı geçilen kavşakla aynı hat üzerinde yer alan bir sonraki kavşakta ya akıllı kavşak sistemi mevcut olmuyor ya da mevcut olan akıllı kavşak sistemi önceki kavşaktaki sistemle entegre çalışmıyor. Bu durumda o kavşakta da bekleme süresi artarak uzun kuyruklar oluşuyor ve önceki kavşakta elde edilen avantaj sıfıra iniyor.. Kavşakların birbirine bağlanarak entegre edilmesi ve kolektif biçimde çalışması gerekiyor. Antalya’da bu sistem mevcut değil. Bunun düzeltilmesi gerekiyor’’ diye konuştu.
Yeşil dalga uygulanamıyor
Belirli bir hızda seyir halinde olunduğunda yeşil ışıklara denk gelen sistem olan ‘yeşil dalga’ hakkında da bilgiler veren Albayrak: ‘‘Yeşil dalga daha önce Antalya’da vardı. Ancak artan araba nüfusu ile bu sistem etkisiz hale geldi. Yoğunluktan dolayı yeşil dalga sistemi çalışmaz oldu. Çünkü sistemin ayarlandığı hızda gitseniz bile araç sayısında dolayı kavşağa yaklaşamıyorsunuz. Bu da sistemin sağladığı faydayı ortadan kaldırıyor. Artan teknoloji ise bu noktada da imdadımıza yetişecek. Anlık verilen trafik lambalarına yansıtılabilecek. Bu yeşil dalga dediğimiz durmadan sürekli yeşil ışığa denk geldiğimiz olguyu da çok daha rahat uygulanabilir hale getirecek. Ama bunun için biraz süreye iht,yaç var’’ ifadelerine yer verdi.
Gelecekte araçlar birbiri ile konuşacak
Trafiğin geleceği ve teknolojinin trafiğe yansıması hakkında da konuşan Albayrak: ‘‘Gelecekte araçlar birbirleri ile konuşacak. Bu bize ne sağlayacak? Araçların birbirleri olan mesafeleri, hızları. birbirleri ile anlık olarak paylaşılacak. Bu takip mesafesi kazalarını azaltacak ya da akış hızını olumlu yönde etkileyecektir. Bunun yanında trafik lambaları le de iletişim halinde olacaklar. Mesela tramvay geldiğinde trafik lambalarının ona öncelik vermesini arabalar göre de senkronize edilebilecek. Bunların yanı sıra araçlar gelişen teknoloji ile araçlar bilgileri bulut sistemine aktarabilecek. Biz de hangi yöne ne kadar arabanın hareket halinde olabildiğini bilerek trafiği ona göre şekillendirebileceğiz’’ ifadelerini kullandı.
Selim Çelik