Prof. Dr. Özlale: Temel problem yoksulluk

ANSİAD 2021 faaliyet yılı 13. Olağan Toplantısı, ekonomide yaşanan gelişmeler ışığında sektörlerin ekonomiden etkilenen sorunlarını Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi, ANSİAD Fahri Üyesi Doç. Dr. Şükrü Erdem moderatörlüğünde, İYİ Parti Ekonomiden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı ve Kalkınma Politikaları Başkanı, ANSİAD Fahri Üyesi Prof. Dr. Ümit Özlale'nin katılımıyla gerçekleştirildi. '2022 ve Sonrasında Türkiye Ekonomisi: Fırsatlar ve Riskler' başlıklı toplantıya, TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Antalya Şube Başkanı Mustafa Balcı, TMMOB Şehir Plancıları Odası Antalya Şube Başkanı Ebru Manavoğlu, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Antalya Şube Başkanı Okan Hançer, İYİ Parti Kalkınma Politikaları Başkan Yardımcısı Aykut Kaya, İYİ Parti Antalya Kalkınma ve AR-GE Politikaları Başkanı Tayfun Tozluyurt, ANSİAD üyesi iş insanları ve çok sayıda misafir katıldı.

SOSYAL DEVLETİN ÖNEMİ ANLAŞILDI

Dünya ekonomisinin pandemi döneminde serbest piyasa ekonomisi nedeniyle dalgalandığını kaydeden Prof. Dr. Ümit Özlale, "Bildiğimiz anlamda o çılgın neoliberalizm serbest piyasa ekonomisini kasıp kavurduğu küreselleşmenin sonuna geldik. Pandemi döneminde birçok şey değişti, evden çalışabilmenin mümkün olduğunu gördük. Yoksullaşabildiğimizi, yeni iş kollarının olduğunu öğrendik. Küreselleşme ve popülizmle birlikte dünyada ortaya çıkan liderlerin, dünyaya verebileceği zararı anladık" dedi. Karşıtlıklardan kaynaklı olarak halkın kendisini aşırı uçta bulduğuna işaret eden Özlale, "Donald Trump'ın kaybetmesini hazmedemeyen bir grup Beyaz Saray'ı bastı, Brezilya'da Jair Bolsanaro, Rusya'da Vladimir Putin gibi örnekleri çok fazla. Ama şu ortaya çıktı ki, sosyal devlet var olmak zorunda. Küreselleşme bize pandemide daha dengeli bir kapitalizme tanıklık edeceğimizi gösterdi" diye konuştu.

TÜRKİYE'DE KONUT FİYATLARI SON 6 ÇEYREKTİR ARTIYOR

Küresel konut endeksi fiyatları endeksine göre Türkiye'nin son 6 çeyrektir, 56 ülke arasında konut fiyatlarının en çok arttığı ülke konumunda olduğunu kaydeden Özlale, sözlerini şöyle sürdürdü; "Ankara, İstanbul ve İzmir'de, Avrupa'da konut fiyatlarının en çok arttığı ilk 3 il konumunda. Bu kadar çok fazla konut satılıyor, o zaman konut sahibi olan ailelerin oranı artmış mı derseniz orada da ilginç bir şey var, konut sahipliği bu arada düşüyor. Çünkü aynı aileler konut alıyor. Dar gelirli birisi yeni evini almıyor, 4 evi olan bir hane kredi erişimi olduğu için beşinci evini alıyor. Milyonlarca konut satılıyor ama konut sahipliği oranı düşüyor. Dar gelirli aile artan konut fiyatlarıyla ev alamıyor."

KAMU İSTİHDAMI ARTIYOR

Türkiye'de en önemli problemlerden birinin istihdam olduğunun altını çizen Özlale, "Almanya'da nüfus 83.7 milyon, 2020 itibarrıyla çalışan nüfus 44.5 milyon, işsizlik oranı yüzde 4.6. Türkiye'de 83.6 milyon nüfus var, bu nüfusun 26.8 milyonu çalışan, işsizlik oranı yüzde 13.2. yani Türkiye'nin nüfusuna oranla 16 milyon kişi daha çalıştırması gerekiyor. Türkiye kapasitesinin yüzde 57'sini kullanmıyor" dedi. Kamu alımlarının liyakatsizliğine işaret eden Özlale, "Son 4 yılda özel sektör istihdamını 1,14 milyon azaltırken, kamu istihdamını 1,24 milyon artırdı" dedi. Türkiye'de dar gelirli vatandaşların ciddi anlamda çöküntüye gittiğini belirten Özlale, "Ülkede en önemli problemimiz yoksulluk. Çocukların yüzde 48'i, gençlerin yüzde 35'i en düşük kişi başına hane halkı gelirine sahip yüzde 20'lik grupta yaşıyor. Son 5 yıldır da üniversite bitiren mezunların mutluluk düzeyi bir okul bitiremeyenlerin gerisinde" diye konuştu.

ÜNİVERSİTELER İŞSİZLİĞİ ÖTELİYOR

Türkiye'nin 200'ün üzerindeki üniversitesiyle eğitimde gerçekleşen devrime kayıtsız kaldığını belirten Özlale, "Üniversitelerin yüzde 80'i işsizliği öteleyen duruma gelmiş. Otomasyon, yapay zeka ve teknolojiler Türkiye'de geleceğin işleri ve mesleklerini önemli ölçüde değiştirecek. Otomasyon ve dijitalleşme, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de salgın etkisi ile çok hızlandı" dedi. Aranan kritik rollere uygun çalışanlar bulunamadığını belirten Özlale, "Mevcut çalışanlar da kendine uygun işi bulmakta zorlanıyor. Sanal mağaza görevlisi, dijital terzi, çiftlik dron operatörü gibi potansiyel yeni meslekler ortaya çıktı. İşlerin geleceğine hazır olmak, ihtiyaçları karşılamak için milyonlarca kişinin yeni beceriler kazanması ya da becerilerini değiştirmesi gerekmekte" diye konuştu.

Toplantı, ANSİAD Başkanı Akın Akıncı'nın, Prof. Dr. Ümit Özlale ve Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Şükrü Erdem'e günün anısına hediye takdim etti.