2023 yılının sonuna gelindi. Her sene olduğu gibi bu sene de yeni yıl umudun yeniden yeşereceği bir yıl olması beklentisiyle karşılanacak. Ancak bu umut dolu beklenti ve yeni yıl heyecanı sağlık sorunları gölgesinde kaybolabilir. Zira kaçak içki satışı ve ev yapımı içki üretimi yüksek fiyatlardan ve alım gücü eksikliğinden dolayı oldukça artmış durumda. Uzmanlar bu konuda oldukça dikkatli olunmasını yoksa, körlük, felç, beyin kanaması, kalp krizi gibi bir çok sağlık sorununun ortaya çıkabileceği konusunda uyarılarda bulunuyorlar.
Yüksek fiyatlar vatandaşı kimyager yaptı
Konuyla ahlaklı konuşan Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Meclis Başkan Yardımcısı Mızrab Cihangir Deniz vergilerin aşırı yüksek seyrettiği alkollü içki piyasasına vurgu yaparak: ‘‘Hükûmetin alkollü içeceklere uyguladığı politika ve bakış açısından kaynaklı olarak alkollü ürünlerde fiyatlar çok yüksek. Hükümet vatandaş içmesin diye alkollü içecek vergilerini yükseltiyor. Vergiler yükselince satıcı da mecburen zam yapmak zorunda kalıyor. O da fiyatı otomatikman yükseltmiş oluyor. Alkol fiyatlarının vergilerden dolayı çok yüksek oluşu da insanları adeta kimyager yaptı. vatandaş alamayınca kendisi üretme yoluna gidiyor. Bu da riskleri beraberinde getiriyor’’ dedi.
Yüksek vergi, vergi kaybına neden oluyor
‘Devlet vergiyi yükselterek aslında vergi kaybına uğruyor’ diyen Cihangir Deniz: ‘‘Devletin vatandaş içmesin diye yaptığı bu hamle satışları düşürdü. Ancak tüketimi düşürdüğüne dair bir veri yok. Yani vatandaş yine alkollü içecekleri tüketiyor ama kendi üreterek tüketiyor. Bu durumda devlet satış azaldığı için vergi kaybına uğruyor. Yani aynı tüketim olurken devlet aynı vergiyi alamıyor. Üstelik vatandaşlar da etil ya da metil alkol olduğunu bilmeden kendi yöntemleri ile alkollü içecek yapmaya çalışarak sağlıklarını da tehdit ediyorlar’’ ifadelerini kullandı.
Denetimler yeterli olmayabilir
Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Meclis Başkan Yardımcısı Mızrab Cihangir Deniz denetimlerin yapılmasını sağladıklarını ifade ederek: ‘‘ Biz zaten ATSO komitesi olarak il ve ilçe tarım müdürlükleri ile irtibat halindeyiz. Bu konuda takibat ve denetimlerini yaptırmaya gayret ediyoruz. Denetimler yapılıyor ancak yeterli midir? O konuda eksiklikler var diyebiliriz. O yüzden tedbirli olmak her aman fayda sağlar ‘’ diye konuştu.
Fiyatı düşük ürünü almayın
Sahte ve kaçak içkilerin satın alınmaması konusunda uyarıda bulunan ATSO Meclis Üyesi Fatih Yıldırım da: ‘‘Her düzgün şartlarda ticareti yapılan malın bir değeri vardı. Bu değer de piyasadaki genel ve güvenilir noktalardaki fiyatlardır. Bunu alkollü içeceklere indirgersek bunlar zincir marketler ve tobacco shoplar olur. Bu ürünlerin buralardaki fiyatlarından çok daha farklı fiyatları varsa o içkiler sorunludur, sıkıntılıdır. Mesela 1 litrelik içki bu bahsettiğimiz yerlerde 1000 lira bandından oluyorsa ve siz bunu başka bir yerde 500 liraya gördüyseniz bunu almayın. 30 40 liralık farklar olabilir belki ama büyük farklar varsa tedbirli ve dikkatli olmak elzemdir’’ diye konuştu.
Bilindik ve kurumsal yerler tercih edilmeli
‘Üründeki bandrole dikkat edilmeli’ diyen ATSO Meclis Üyesi Fatih yıldırım: ‘‘ Bandrol yoksa zaten alınmamalı. Ancak bandrolün de sahtesini yapıyorlar. Bunları da gördük. O yüzden ürünün bandrollü olmasına nasıl dikkat ediliyorsa, daha göz önünde olan, kurumsal yapıdaki marketlerden veya tobacco shopardan ürünlerin alınmasına da o derece dikkat edilmeli. Bununla beraber bilinmiş markaları tercih etmek de oldukça önemli. Bu da riski azaltan tercihlerin başında geliyor’’ ifadelerini kullandı.
Selim Çelik