Salı Sohbetleri’nin bu haftaki konuğu Konyaaltı Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi Durali Kolpak oldu. Kolpak, merak edilen tüm soruları Salı Sohbeti’nde yanıtladı.
ANTALYA’DA 34 KOOPERATİF VAR
TEZ-KOOP‘da denetim kurulu üyesisiniz. Hedeflerinizi, nasıl faaliyet göstereceğinizi anlatır mısınız?Öncelikle kendi kooperatifimi anlatmak istiyorum. Konyaaltı Esnaf Kefalet Kooperatifi Antalya’da kurulan 5. kooperatif. Esnafa verdiğimiz destek imkanlarıyla en yüksek, en fazla kaynak sağlayabilen bir kooperatif. Antalya’da 34 kooperatif var. 23 Haziran’da yapılan TEZ-KOOP’da rahmetli Abdullah Sevimçok vardı. O vefat edince bu seçimde sayın başkan beni değerlendirerek denetim kurulu görevine layık gördü. Antalya bir metropol şehir olmaya doğru gidiyor. Burada 34 kooperatif Türkiye’de gelen en önemli kooperatifleri, ilk 50’nin içinde olanların çoğu burada. Genel başkan bundan dolayı beni değerlendirdiğini düşünüyorum.
SIKINTILI ESNAF İÇİN İYİ OLACAK
Başbakan esnafa bir müjde verdi. Esnafın bütün faiz borçlarının silineceğini ve ana paranın taksitlendireceğini söyledi. Bu durum esnaf tarafından nasıl karşılanır? Şu dönemde bir nefes aldırır mı?Ülkemizde turizmde olumsuz gelişmelerden dolayı esnafın ciddi bir sıkıntıya girdiğini görüyoruz. Bunun için kredisini ödeyemeyen birçok esnafımız var. Genelde terörden zarar gören Güneydoğu’daki esnaf ve sanatkar meslektaşlarımızdan dolayı alınan bir karar oldu. Turizmin böyle olmasından dolayı buradaki esnaf ve sanatkar arkadaşlarımızın da günü geçmiş faizlerinin silinmesi ve ana paranın taksitlendirilmesi konusunda sayın başbakanımız böyle bir açıklamada bulundu. Umarım esnafımız için hayırlı olur. Esnafın sıkıntıları mutlaka var. İyi bir karar olduğunu düşüyorum. Sıkıntılı esnafları mutlaka düzeltir.
2016 YILINDA 12 MİLYON TAHSİLATIMIZ VAr
Sizin de ifade ettiğiniz gibi Türkiye’deki ilk 50’nin içinde yer alıyoruz. Konyaaltı olarak da en fazla kredi veren kooperatifsiniz. Konyaaltı Esnaf Kefaletin kaç üyesi var? Talepler günümüze kadar nasıldı? Yaşadığımız bu malum krizden sonra ne oldu? 2016’nın Haziran dönemine kadar bakıldığında ne kadar bir kredi kullandırıldı?Kooperatifimizde 3000’e yakın üye var. 5. Kurulan kooperatif. Şu anda Konyaaltı’nda 2 tane daha kuruldu toplam 3 oldu. Antalya ilinde 13 tane kooperatif oldu. Toplam ilçelerle birlikte 34 kooperatif var. Her kurulan kooperatif esnafa destek anlamına geliyor. Antalya’ya ayrı bir kaynak oluşturulması konusunda bir güç oluyor. Yaklaşık 12 milyon, 2016 yılı dahil para tahsil ettik. 20 milyona yakın esnaf ve zanaatkara para dağıttık. Kooperatifimize müracaat eden bütün esnafımıza veriyoruz. Bununla birlikte 15 Aralık’ta sıfır faizli krediler gündeme geldi sayın başbakanımızın açıklamasıyla. Bundan ciddi talep geldi. Artık bu faizsiz parayı herkese hakmış gibi oldu ama bunu karışılmakta kooperatifler ve bankalar zorlandı. Tabi hazineden de desteklenen belli bir limit var. Limitin üzerinden çok fazla talep gelince böyle bir sıkıntımız oldu. Bu durduruldu. Tekrar bir yönetmelikle açıldı. Vadesi 18 aya indirildi. Tabi bu kooperatiflere borçlu olan esnafa kullandırılmadı. Daha önceden kredi çekmiş esnaflar bundan yararlandırılmadı. Çünkü bunlar yatırım yapmış borçlanmış ama diğer tarafta artık borcu olmayan esnaflara kredi vermekte zorlandık. Ama esnaflara destek sağlanması bakımından kaynaklara ihtiyaç var. Bundan da borçlu borçsuz bütün esnafın yaralanması lazım. Bir yönetmelik çerçevesinde yapılması lazım diye düşünüyorum.
KREDİSİNİ ÖDEME ZORLUĞU ÇEKENLER ÇOK
Tahmini olarak geçtiğimiz yıllara göre bu yıl kriz dönemindeki oranda artış var mı?Yüzde 5 kadar geçen yıllara göre bir talepte artış var. Daha çok sıfır faizli kredilere oran yüzde 50 arttı.
Artış kadar tam tersi geri ödemesinde zorlanan esnaf oldu mu? 2015’te kredi kullanmış ama geri ödemesinde sıkıntı yaşayanlarda oran arttı mı?Bizim kullandığımız destekler hazine destekli. Bankalarda bile olmayan faiz oranıyla esnafı destekleyici krediler olduğu için, esnaf bir şekilde borç alıp ödedi. Ama geçmiş yıllara göre dediğim gibi yüzde 5-10 borçlarını ödemekte zorlanan esnafımız oldu.
TAHSİLATLARIMIZDA ESNAFI MAĞDUR ETMİYORUZ
Yasal olarak icra götürmek hakkınız da var. İcra götürme zorunluluğuna geldiğiniz noktada tahsilat söz konusu oldu mu Antalya’da?Tabi oldu. İnsanlar icra noktasına geldikleri zaman önce ikili görüşmelerimizle esnafı zorluyoruz. Bu görüşmelerimizde sonuç elde edersek avukata gitmeden, icrai işlem yapmadan parasını tahsil ediyoruz. Eğer bunlarda başarılı olamazsak hukuka intikal ettiriyoruz. Sözleşmeli avukatlarımızla ve esnafla bir görüşme halinde, esnafımızı da mağdur etmeden parayı tahsil ediyoruz.
MAKSİMUM 150 BİN LİRAYA KADAR TALEBİ KARŞILIYORUZ
Konyaaltı olarak verdiğiniz minimum ve maksimum kredi nedir?150 bin liraya kadar kredi kullandırabiliyoruz maksimum. Minimum da 10 bin istiyorsa vere biliyoruz. Veya kendisi 50 bin ister ama ihtiyacını 30 bin karşılarsa sadece 30 bini veririz. Biz kooperatif olarak bankaya karşı kefalet yapıyoruz. İlgili esnaf ve sanatkar bir teminatla bize başvurduğunda kredisini kullandırabiliyoruz.
BÖLGEMİZDE POTANSİYEL YÜKSEK
Antalya genelinde 34 kooperatif olduğunu söylediniz. Ama bölgeye baktığımızda Burdur’da 11, Isparta’da da 12 tane var. Çevre illerle birlikte 57 tane kooperatif var. Sayı fazla. Bu sayının artmasını nasıl değerlendiriyorsunuz? Bir sınır var mı bunun için?Yasa açık. 100 esnaf ve sanatkar bir araya geldiği zaman kooperatif kurulabiliyor. Ama buradaki kooperatiflerin potansiyeli ilçelerin büyüklüğüne göre, banka tarafından veya Gümrük ve Ticaret Bakanlığı yetkilileri tarafından potansiyelinin olup olmadığı inceleniyor. Oradaki esnaf sayısı ve potansiyele bakıyorlar. İlçedeki kooperatif oradaki esnaf ve sanatkara yeter mi, başkasına ihtiyaç var mı yok mu ona bakıyorlar.
Çok olması olumlu bir durum mu? Olumsuz bir durum mu?Çok olması esnaf ve sanatkara daha çok avantaj sağlayan bir şey. İnsanların alternatifi oluyor. Esnaf için faydalı olduğunu düşünüyorum. Daha fazla kooperatif daha fazla kaynak demektir. Ama burada 3 tane kooperatif varsa ve ihtiyacı karşılıyorsa 4. Gerek yok. Bunu da göz önünde tutmaları gerekiyor.
Bir üye başka bir kooperatife üye olabiliyor mu?Hayır olamıyor. Hangi kooperatife üyeyse aynı faaliyeti gösteren 2. Bir kooperatife üye olamaz ve kredi de kullanamaz.
KONYAALTI’NDA 8 BİN ESNAF VAR
Konyaaltı’nda kaç esnaf var?Tahmini bir rakam olarak 7-8 bin esnaf var. Çünkü taşımacı sektör fazla. Minibüsçü, servisçi, taksici. Bunlar gözle görünmeyen yani sabit olmayan esnaf. Burası merkez ilçe. Burada çok fazla ikametgah değerlendirilmiyor. Merkezdeki 5 ilçeye kredi kullandırabiliyoruz. Oda, vergi dairesine kayıtlı olduğu sürece nerede oturup oturmadığı önemli değil. Adam Muratpaşa ’da oturuyordur. Konyaaltı’nda taksi durağı vardır bilemeyiz.
6.BÖLGE BİRLİĞİ’NE DAHİL OLDUK
Antalya’daki 34 kooperatifin 17 tanesi Ankara Bölge Müdürlüğü’ne bağlı. Bununla birlikte Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Akdeniz Bölgesi için 6. Bölge Müdürlüğü demiş.Geçmişte Burdur’da Isparta ile birleşmişler Göller Bölge Birliği 1973 yılında kurmuşlar. Antalya, Burdur, Isparta olarak kurmuşlar ama merkezi Burdur’da kurulmuş. Antalya sonradan dahil olmuş. Antalya turizm bölgesi olduğundan ve sürekli göç aldığından oradaki kooperatifler buraya göre zayıf kaldı. Bunu o zaman kurmuşlar. Biz 22 kooperatif olarak Burdur, Göller Bölgesi’ndeydik. 2011 yılında Sayın Abdullah Sevimçok ve Antalya’daki bazı kooperatif başkanı arkadaşlarla aday olmuştu o zaman. Biz ayrı bir bölge kuralım diye düşündük Antalya’ya. Ama biz 12 tane kooperatif ayrıldık. Kooperatif kurmak için çaba harcarken yeni bir yasa çıktı. Yasada bir bölge birliğine bağlı olmayan kooperatifler hazine desteği alamaz diye. Hemen bir bölgeye kaydolmak zorunda kaldık geçici olarak. O zaman Ankara’ya kayıt olduk o zaman. Sonrasında yeni kooperatifler de kuruldu. 17’ye çıktı sayımız. Şu anda Gümrük ve ticaret Bakanlığı bölge çalışmaları yaptı. Bu çalışmalar sonucunda bizim Burdur Bölge Birliğini, 6 Bölge olarak yaptı. Bizde tekrar 6. Bölge Birliği’ne 17 kooperatif olarak aktarıldık.
BİZ DEVLETİN PARASINI YÖNLENDİRİYORUZ
Böyle bir birliğin denetimi mi var? Neden devlet birliğe girmeyi zorunlu hale getiriyor? Hatta ceza kesiyor, hazineden desteğini kesiyor. Birliğin bir yaptırım gücü var mı?Türkiye’de 1000’e yakın kooperatif var. Sadece Ankara’dan yönetmek kolay değil. Biz devletin parasını yönlendiririz. Buradaki yaptığımız en küçük hatalar Türk Ceza Kanunu yasasına göre yargılanıyoruz. Bizim sürekli eğitim ve danışmanlık hizmetleri almamız lazım. Yapacağımız bilinçsiz bir hata bize farklı sonuçlar doğurabilir. Onun için Bölge Birlikleri önemli. Senede 2 defa her türlü danışma hizmeti verir bize. Biz danışacağımız herhangi bir şeyde birliğin görüşünü alırız. Bir de eğitim seminerleri düzenler bize yeni yönetmelikler hakkında. Bizim genel kurullarımızı üst birlikler yapar. Kooperatifin için çok fazla tecrübeli insanlar yok. Kurumların daha koordineli çalışması için bölge birlikleri önemlidir.
KOOPERATİFİ KURDUĞUMDA SANDALYEM BİLE YOKTU
Kefalet kooperatifleri içerisinde en deneyimli başkan sizsiniz. Şu anda gördüğümüz kadarıyla gayrimenkulü en yüksek olan kooperatifin de başkanısınız. Kooperatif olarak iyi bir mal varlığınız oldu mu?1997 yılında kooperatifi benim kurmam için esnaf ve sanatkar arkadaşlardan istek geldi. Bir ekip oluşturduk ve bu kooperatifi kurduk. Tabi 1999 kurduğumuzda benim sandalyem, masam bile yoktu. Hatta Kışla Mahallesinde biraderimin emlak ofisi vardı. Orayı kullandım. Onun telefonunu, koltuğunu kullandım. Bir fotokopi çekecek makinem bile yoktu. Orada hem sistemimizi oturttuk. Kooperatifçiliği öğrendik. Kendi işimizi düzelttik. Tabi bu bir ekip anlayışıyla oldu bu. İmkanlarımız düzelttikten sonra Konyaaltı’na gitmemiz gerekti. Orada 2 yıl kadar hizmet verdim. Bir ofis kiraladık. Bütün arkadaşlarım çalışmalara büyük bir özveriyle katkı koydu. Zaman zaman esnaf sıkıntıya girdiyse arkadaşlarımda girmiştir. Hiçbir zaman ekonomik kaygıları olmadı. Başarının sırrı da böyle geliyor sanırım. Orada ulaşım ve park sorunu oluşmaya başlayınca kendi binamıza kendi binamıza geçmemiz gerekti. Şu andaki binamız inşaat halindeydi, orayı aldım. 2008 yılını Mart ayında açılışını yaptık.
ESNAFIN SİYASİ KİMLİĞİ OLMAZ
Başarılıyı yakalamada siyasi dengeleri de göz önünde tutmak, siyaseti iyi okumanın da bir etkisi var mı?Mutlaka. Her ne kadar siyasi kimliğimiz olursa olsun biz orada esnaf için halk için varız. Kimsenin siyasi kimliğiyle kimseyi sorgulamayız. Her siyasi görüşten dostlarımız, arkadaşlarımız var. Onların da bir talepleri varsa hiçbir şekilde ayrım yapmaksızın, bütün hizmetlerden herkes yararlanır.
Peki, sizin siyasi dengeleriniz, ilişkileriniz de önemli ama bu başarıyı elde etmenizde.Bakış açılarınız önemli insanlara. İnsanlara ön yargılı yanaşmamamız lazım diye düşünüyorum. Ekibimizle birlikte kazandığımız güvenden kaynaklanıyor demek ki başarımız.
BUNUDĞUM KONUMDA SİYASET YOK
Konyaaltı Belediye Başkanlığı gibi bir hedefiniz var mı?Orada Muhittin Başkanımız var. Esnaf olarak kimseye siyasi yönden bakmıyoruz. Bugün kim gelirse gelsin yardımcı oluyoruz. Bulunduğum kurumun içinde siyaset yok.
ALTYAPISI HAZIRLANMADAN OLMAZ
Genç esnafa 30 bin lira, 0 faizli kredi veriyorsunuz değil mi? Bununla ilgili talep nasıl oldu?Sadece gençlere değil kooperatiflere borcu olmayan esnaf ve sanatkarlara veriyorduk. Bunun alt yapısı hazırlanmadan yapıldı. Ciddi bir talep geldi ama kaynak yeterli gelmedi. Hazine belli bir limit verdi ama banka bu işi karşılayamadı. Para gelmeyince elimize yığıldı. Çünkü diğer 100 bin lira kullanacak esnafa da para vermem lazım. Onun da hakkını korumam lazım. Daha sonra bu durduruldu. Türkiye genelinde olan şikayetlerden, sıkıntılardan dolayı durduruldu. Yeni bir yönetmelikle 18 aya indirildi. Yeni iş kuranlar, borcu olmayanlar içindi bu hak. Ama tabiri caizse evde yatanlar böyle bir hakkım varmış deyip aldı. 2 milyon bir limit vardı, dağıttık bitti. Şimdi hazineden kaynak aktarılırsa tekrar yaparız.
BOĞAÇAYI PROJESİ BİZİ HEYECANLANDIRIYOR
Konyaaltı’nda Sayın Menderes Türel’in Boğaçayı Projesi oradaki esnafa ne kazandırır? Ne kaybettirir? Projeyi destekliyor musunuz?Boğaçayı Projesi deyince bile bir heyecan yaratıyor. Dünya’da birçok ülkede var. Şehirlerin ortasında nehirler, gondollar geçer. Bu projenin sadece Konyaaltı2na değil Antalya’ya katkı sağlayacağını düşünüyorum. Önemli ama çok maliyetli bir proje. Olması gerek bir proje. Adının Boğaçay değil de Kanal Konyaaltı ya da Kanal Antalya olmasından yanayım. Hem turizm hem ticaret açısından bir katkı sağlayacağından yanayım. Her güzelliğin zor bir tarafı vardır. Biz de bunu çekeceğiz. Ama ondan sonra insanlar ve buradaki esnaf güzellikleri görecektir.
Yorumlar
Kalan Karakter: